Uszkodzenie ścięgna Achillesa
Ścięgno Achillesa jest najmocniejszym i najgrubszym ścięgnem występującym w organizmie człowieka, zbudowanym z włókien kolagenowych. Ścięgno ma około 15 cm długości i tworzy go ścięgno mięśnia brzuchatego łydki, które łączy się z włóknami mięśnia płaszczkowatego. Główną funkcją ścięgna Achillesa jest przenoszenie siły z mięśnia trójgłowego łydki na piętę i stopę, umożliwiający ruch zgięcia podeszwowego stopy.
Jest to ścięgno, które najczęściej ulega zerwaniom i uszkodzeniom pomimo, że jest najsilniejszym ścięgnem w organizmie człowieka. Uszkodzenia w obrębie Achillesa dotyczą najczęściej mężczyzn w średnim wieku uprawiających amatorsko sport. W przypadku osób uprawiających sport powodem uszkodzeń ścięgien mogą być sumujące się przeciążenia i mikrourazy, które powodują wystąpienie stanów zapalnych.
Do aktywności podczas, której najcześciej dochodzi do kontuzji należą: siatkówka, koszykówka, tenis, piłka nożna, biegi, skoki w dal i skoki wzwyż.
Do przyczyn wystąpienia urazu ścięgna Achillesa zaliczamy:
• brak treningów sensomotorycznych i czucia głębokiego (prioprecepcji),
• upośledzenie mikrokrążenia na skutek przeciążeń lub mikrouszkodzeń,
• przewlekłe stany zapalenia mięśnia,
• zwyrodnienie i degeneracja ścięgna,
• zmiany w planach treningowych,
• mała aktywność fizyczna oraz brak rozgrzewki,
• nieprawidłowe obciążenie treningowe,
Najczęstsze rodzaje uszkodzeń:
• Stan zapalny ścięgna, otaczających go tkanek miękkich lub kaletki maziowej,
• Uraz bezpośredni ,
• Częściowe lub całkowite zerwanie ścięgna,
• Oderwania przyczepu ścięgna od guza piętowego.
Do uszkodzeń ścięgna Achillesa dochodzi zazwyczaj 4-6 cm powyżej przyczepu końcowego, ponieważ jest to najsłabiej ukrwiona część ścięgna. Prawidłowe funkcjonowanie ścięgna Achillesa powinno oscylować w zakresie 3-4% jego poziomu rozciągnięcia w zależności od stopnia wytrenowania osoby. Rozciągnięcie powyżej 8% skutkuje przerwaniem ciągłości włókien mięśniowych i powoduje zerwanie.
Objawem urazu ścięgna Achillesa jest przeszywający ból w obrębie łydki oraz może wystąpić obrzęk oraz krwiak w okolicach łydki. Przy zrywaniu ścięgna można usłyszeć charakterystyczny trzask.
W leczeniu ścięgna Achillesa przyjmuje się leczenie zachowawcze (unieruchomienie kończyny dolnej, fizjoterapia oraz farmakologia), a także leczenie operacyjne (metodą otwartą lub zamkniętą).
Celem w leczeniu ścięgna Achillesa jest łagodzenie bólu oraz zmniejszenie obrzęku. Rodzaj leczenia uzależniony jest od stopnia uszkodzenia, wieku, płci, obrażenia innych struktur oraz poziom aktywności fizycznej pacjenta przed urazem. Po rozpoznaniu sytuacji lekarz będzie decydował jakie leczenie wdrożyć.