Chondromalacja rzepki
Chondromalacja rzepki dotyczy stawu kolanowego, który jest stawem złożonym , z którym łączy się zarówno kość udowa jak i kość piszczelowa. Jest to największy staw w ciele człowieka, który pełni funkcję amortyzatorów dla naszego układu ruchu.W skład stawu kolanowego wchodzi również rzepka i dwie łąkotki – boczna i przyśrodkowa , których funkcją jest dopasowanie do siebie powierzchni stawowych w czasie ruchu stawu.
Chondromalacja rzepki jest to choroba, która prowadzi do destrukcji chrząstki stawowej. Chondro – oznacza chrząstkę, zaś malacje – rozmiękczenie. Chrząstka składa się z cząsteczek białkowych (kolagenu), związków określanych proteoglikanami i wody. Twarda i zbita struktura tkanki chrzęstnej zaczyna ulegać stopniowemu zmiękczeniu – począwszy od warstw głębokich aby z czasem dotrzeć do części powierzchownych. Analizując budowę tej tkanki można ujrzeć powstawanie ubytków w formie mniejszych, a także większych dziur. Wspomniana już jednolita struktura chrząstki zaczyna przypominać gąbkę.
Przyczyny chonodromalacji rzepki mogą być wszelakie. Przede wszystkim do rozmiękczenia rzepki może dochodzić na skutek dużej aktywności kości udowej, która nakłada dodatkowy nacisk na rzepkę. Taka sytuacja ma miejsce m.in. podczas jazdy na nartach, biegania czy podczas grania w piłkę nożną. Ponadto, do uszkodzenia rzepki może również doprowadzić występowanie nadmiernego napięcia mięśni otaczających kolan lub odwrotnie – osłabienie. Zdarza się także, że do destrukcji chrząstki przyczyniają się wady postawy takie jak : płaskostopie czy koślawość kolan oraz nieprawidłowe ułożenie rzepki czy też nadwaga.
Najbardziej powszechną metodą oceny stopnia chondromalacji to skala Outerbridge:
I Struktura chrząstki miękka, ugina się pod punktowym naciskiem, uszkodzenie powierzchowne,
II Szczeliny i pęknięcia, uszkodzenie do 50% grubości chrząstki,
III Ubytki chrząstki, uszkodzenia powyżej 50% grubości chrząstki,
IV Ubytek pełnej grubości z odsłonięciem warstwy podchrzęstnej.
Objawami chonodromalacji rzepki to przede wszystkim bolesność stawu kolanowego, która dotyczy głównie przedniej części tego stawu. Możemy również zaobserwować okresową sztywność kolana i niewielki obrzęk. Z czasem ból kolana nasila się i jest bardziej uporczywy przy kucaniu , wchodzeniu po schodach. Jednostka chorobowa dotyczy głównie młodych osób, praktycznie nie występuje ona u małych dzieci.
Najlepszym badaniem diagnostycznym chonodromalacji rzepki jest rezonans magnetyczny, który w dokładny sposób jest w stanie określić stopień uszkodzenia chrząstki stawowej.
Leczenie chonodromalacji rzepki zależne jest od stopnia uszkodzenia chrząstki stawowej. Możemy zastosować leczenie w sposób zachowawczy jak i operacyjny.
Leczenie zachowawcze polega na edukacji pacjenta aby nadmiernie nie obciążał stawu kolanowego – stosuje się to głównie u osób uprawiających sport. Ponadto stosuje się także fizykoterapię i kinezyterapie, którą dobiera się indywidualnie do każdego pacjenta. Możemy również wspomagać się plastrami do kinesiotypingu czy specjalna ortezą. W leczeniu chonodromalacji rzepki możemy zastosować leczenie farmakologiczne. Suplementy diety, zawierające w swym składzie kolagen, kwas hialuronowy, glukozamine i chondroityne, mogą bowiem poprawić stan odżywienia chrząstki stawowej. Stosuje się również iniekcje z kwasu hialuronowego, które podaje ortopeda, odżywia ona staw i nadaje jego powierzchniom lepszy poślizg, a także iniekcje z komórek macierzystych lub z osocza bogatopłytkowego. Takie leczenie jednak stosowane jest bardzo rzadko, przede wszystkim z powodu jego bardzo wysokiego kosztu.
Podstawowym leczeniem operacyjnym jest stosowany zabieg nazywany artroskopią. Zabieg ten polega na wprowadzeniu do stawu kolanowego kamerki oraz narzędzi chirurgicznych. Dzięki temu w czasie zabiegu lekarz ma możliwość bardzo dokładnie monitorować wnętrze stawu kolanowego i zakres uszkodzeń oraz jednocześnie może też uszkodzenia naprawiać.