W literaturze podmiotu dyskopatią określa się zespół objawów występujących w obrębie dysku międzykręgowego, z towarzyszącym uszkodzeniem struktur łącznotkankowych. Najczęściej występuje w odcinku lędźwiowo-krzyżowym i jest najczęstszą przyczyną bólu w tym obszarze kręgosłupa. Krążek międzykręgowy zbudowany jest z centralnie ułożonego jądra miażdżystego i obwodowo położonego pierścienia włóknistego oraz warstwy chrząstki, która oddziela go od trzonu kręgu. Jądro miażdżyste wypełnione jest żelem, który składa się głownie z wody (70-90% w zależności od wieku) i występuje w centrum każdego krążka międzykręgowego. Jądro miażdżyste zapewnia kręgosłupowi elastyczność, amortyzacje oraz umożliwia przenoszenie dużych obciążeń. Natomiast pierścień włóknisty ma za zadanie ochraniać jądro, zabezpieczając go przed uwypukleniem w kierunku kanału kręgowego.
Główną przyczyną dyskopatii jest nadmierne obciążanie kręgosłupa oraz przebywanie w długotrwałych i nieprawidłowych pozycjach kręgosłupa, które zaburzają trofikę i odżywienie krążka międzykręgowego.
Do przyczyn powstawania dyskopatii zalicza się ponadto:
- nieprawidłowe wzorce ruchowe,
- wady postawy ciała – nierównowaga i dysbalans mięśniowy powoduje różnicę w obciążaniu struktur krążka międzykręgowego powodując stopniowe odwodnienie oraz zmiany degeneracyjne dysku;,
- nagły uraz lub przeciążenia, które przewyższają wytrzymałość struktur krążka międzykręgowego np. nieprawidłowa ergonomia pracy kręgosłupa np. na siłowni;,
- niedostatek aktywności fizycznej – krążki międzykręgowe nie posiadają naczyń krwionośnych i odżywiają się jedynie podczas ich ruchu,
- nadwaga i otyłość
- predyspozycje genetyczne – niektóre osoby mają słabsze włókna kolagenowe, które wchodzą w skład pierścienia włóknistego
Główną przyczyną dolegliwości bólowych w chorobie dyskopatycznej jest przemieszczenie jądra miażdżystego na skutek uszkodzenia struktur budowy pierścienia włóknistego. Promieniujący lub miejscowy ból w obrębie kręgosłupa spowodowany jest uciskiem na korzenie nerwowe lub rdzeń kręgowy elementów krążka międzykręgowego, którym mogą towarzyszyć deficyty neurologiczne.
Najczęstszymi objawami dyskopatii są:
bóle okolic przykręgosłupowych,
promieniujący ból do kończyn,
zaburzenia czucia powierzchownego,
deficyty ruchowe,
osłabienie siły mięśniowej oraz zaniki mięśniowe.
Uszkodzenia w obrębie krążka międzykręgowego można podzielić na poszczególne etapy:
- Degeneracja – na skutek dużych obciążeń kręgosłupa dochodzi do powolnych zmian w strukturze dysków w postaci uszkadzania kolejnych warstw pierścienia włóknistego.
- Protruzja – nazywane przez lekarzy wypukliną, wysunięcie się jądra miażdżystego bez pełnego przerwania pierścienia włóknistego.
- Ekstruzja – nazywane popularnie przepukliną, dochodzi do pełnego przerwania pierścienia włóknistego i skutkuje to wysunięciem jądra miażdżystego, który wciąż pozostaje w kontakcie z krążkiem.
4. Sekwestracja – jądro miażdżyste ulega całkowitej separacji od krążka na skutek rozerwania ścian pierścienia włóknistego