Płaskostopie
Płaskostopie inaczej nazywane platfusem, jest to jednostka chorobowa polegająca na obniżeniu się jej fizjologicznych sklepień, w wyniku czego staje się ona płaska, czyli taka, która nie odznacza się widocznym łukiem pośrodku. Płaskostopia nie można bagatelizować, nie leczone, może wywoływać dolegliwości bólowe kolan, kręgosłupa, stóp czy miednicy.
Prawidłowo zbudowana stopa wspiera się o podłoże trzema punktami:
- piętą,
- głową pierwszej kości śródstopia,
- głowa piątek kości śródstopia.
Stopa o prawidłowej budowie odpowiada za utrzymanie prawidłowej postawy ciała, amortyzuje podczas chodzenia i biegania oraz stabilizuje podparcie podczas stania.
Wyróżniamy dwa typy płaskostopie
- Płaskostopie podłużne – jest ono skutkiem obniżenia się łuku przyśrodkowego stopy, następstwem jego, cała stopa dotyka wtedy podłoża.
- Płaskostopie poprzeczne – wynikające z obniżenia się sklepienia poprzecznego stopy, następstwem jest utrata elastyczności stopy i jej znaczne poszerzenie.
Płaskostopie może występować w każdym wieku i w żadnym wypadku nie jest domeną dzieci. Fizjologiczne płaskostopie występuje u dzieci przed ukończeniem trzeciego roku życia, jednak ono zanika wraz z upływem kilku lat. Po ukończeniu piątego roku życia możemy zaobserwować płaskostopie wczesnodziecięce, które spowodowane jest zbyt dużą wiotkością mięśni i więzadeł, aby utrzymać prawidłowy układ stopy. Deformacja stóp bardzo często pogłębia się przez wysiłek fizyczny i nadmierne obciążenie – nadwagę. U młodzieży możliwe jest występowanie tzw. płaskostopia pozornego, w wyniku dysproporcji między wzrostem a wagą.
Przyczyny płaskostopia:
- noszenie niewłaściwego obuwia – buty na wysokim obcasie oraz buty niewygodne, miękkie, niedające oparcia stopnie,
- nadmierne obciążenie stopy, w tym praca stojąca,
- nadwaga, otyłość,
- wrodzona wiotkość więzadeł stopy,
- osłabione, uszkodzone więzadła, stawów i mięśni stopy.
Podstawowym objawem płaskostopia jest stopa płaska, którą można samemu zaobserwować. Nieleczone płaskostopie może prowadzić do stanów zapalnych torebek stawowych i więzadeł stawowych stopy. Wynikiem płaskostopia jest często haluks i ostroga piętowa, a także predyspozycje do powstawania częstych odcisków, modzeli i nagniotków. Nieleczone płaskostopie może być przyczyną stałego bólu kolan, stóp, kręgosłupa co utrudni życie zawodowe, sportowe i prywatne.
Leczenie płaskostopia przede wszystkim zaczynamy od jego zdiagnozowania. Pierwsze kroki należy skierować do ortopedy, który zajmuje się jego diagnostyką. Wykonuje on badanie przy pomocy podoskopu. Po ścisłej diagnostyce decyduje o dalszym leczeniu operacyjnym lub zachowawczym, w którym dużą rolę odgrywa fizjoterapia. Obejmuje ona zestaw dopasowanych indywidualnie ćwiczeń korekcyjnych, ale także dopasowanie odpowiednich butów, wkładek ortopedycznych.
W opisanej wyżej jednostce chorobowej możemy również wspomagać się krioterapią, masażem stóp, kinesiotapingiem, chodzeniem boso np. po trawie, dywanie, uprawianie sportów odciążających stopy aby zredukować masę ciała jak np. pływanie oraz w niektórych przypadkach stosować środki i farmakologiczne – przeciwbólowe i przeciwzapalne.